Na svom vrhuncu dAni nude najbolje. Sve više se očekuje pa se više i dobija, pokazuje i ostvaruje. Organizacija je sve bolja, ekipa uhodana, publika navikla... Znaju se mjesto i vrijeme, nema kašnjenja ni promjena, zna se ko gdje sjedi, ko stoji, a ko postavlja pitanja.

..................................................................................







Ako ih uopšte ima, jer iako možda zamišljeno drugačije, življe sa više interakcije, predavanja se prate ex cathedra, kao nastupi nakon kojih slijede aplauzi i živi komentari u intimnijoj atmosferi uz društvo i piće...

Ovaj izvještaj sa dAna obuhvata dva velika događaja označena predavanjima Ivana Kucine i Saše Begovića, te predstavlja izvjesno kratko poređenje dva stava o „arhitekturi trenutka“, ukoliko je to poređenje uopšte moguće praviti između dvojice arhitekata, koji su svaki na svoj način publiku ostavili bez daha!

Kad se sličnosti sretnu

Sličnost je možda opšta, a prije svega je generacijska. Označena je trenutkom njihovih početaka i nekim opštim uslovima stvaranja karijera. U trenucima vapaja, nedostataka svake vrste i bolnim tranzicionim periodima, koji su svakako utjecali na puteve njihovih autorskih ličnosti i njihovih arhitektura.

Nakon godina bivstvovanja i stvaranja različite vrste, njihove generacijske sličnosti se ponovo sreću u brojnim izvedenim i neizvedenim projektima, nagrađenim radovima, priznanjima i na kraju pedagoškim, edukacijskim radom, sa titulama gostujućih profesora brojnih i značajnih arhitektonskih škola u regionu i cijelom svijetu. Prema onome što su na dAnima predstavili i filozofijama koje se iz toga čitaju, u svemu ostalom se razilaze. Osim, vjerovatno u još jednoj stvari...

Ivan Kucina „Šta sam naučio od svojih radova“

Ivan Kucina je u malom prostoru Crvenog salona Banskog dvora nastupio pred vrlo odabranom publikom. Nekolicina uzbuđenih studenata, opijenih svojim pozivom čije ljepote tek upoznaju, a o nedostacima još ne razmišljaju, mlade arhitekte koji traže svoj put i malo ozbiljnija publika, zainteresovana prije svega za autorov filozofski pristup i teoretski rad, činili su publiku kao jedno i bez daha. Uz gotovo dvosatno uživanje u kamernoj atmosferi nastupa, pokušavajući da uz brojna pitanja čuju što više i ne želeći da ohlade zaintrigirane i okupirane misli.

Kucina otvorio nekoliko tema

Uz hronološko, naizmjenično predstavljanje svojih umjetničkih radova, instalacija i izložbenih postavki, te arhitekture uglavnom manjih razmjera, Kucina je otvorio nekoliko tema koje se provlače u njegovom radu od kojeg zapravo uči kroz vrijeme i iskustvo. Uz teške uslove stvaranja, marginalizovanu poziciju struke, nepoštivanje autorstva, bescjenje stvaranja i nimalo zavidan trenutak zvanja koje nosi(mo), Ivan Kucina postavlja pitanje: „Gdje je tu uživanje u stvaranju, koje je inače prilično mučno?“ Zašto uopšte mora tako i postoje li neki drugi načini.

Da li je arhitektura „mrtva“?

On uči radeći i konačno daje ili bar teži odgovoru koji budi, potvrđuje, nadahnjuje, olakšava, oslobađa, pomaže, prosvjećuje! I ko zna, kako još. Jer uprkos tome što arhitekturu gotovo doslovno proglašava mrtvom, kao disciplinu koja nikom više nije potrebna jer je svijet postao globalno lagan za sve, on ističe arhitektonsku misao, inteligenciju i kreativnost kao osnovne vrijednosti arhitekte koji je živi i od te misli može da uradi sve!










Teoretiše, piše, poetiše, polemiše, fotografiše, slika, crta, dizajnira, projektuje, mjeri, računa, prodaje, promoviše, edukuje, animira, snima, reklamira, svira, glumi, „virtuališe“, bloguje, „konceptuališe“, radi za platu 7-15, radi bez plate 0-24, vodi administraciju, politizuje, folira se... I šta sve još ne, a da nije jedan od onog malog procenta, koji je učestvovao u prostornom oblikovanju svijeta jer 90% tog prostora nije djelo arhitekata.

Kad autorstvo objekata postane upitno

Svojim primjerom, još uvijek u određenom arhitektonskom okviru, to čini i potvrđuje. U svom stvaranju svjedoči o „nebitnosti arhitekture“ kao fizičkog okvira uz pitanje „šta mi vidimo u arhitekturi kao kvalitet“. Uz neku vrstu puštanja, prepuštanja i odricanja od svojih djela, koja uglavnom počnu da izmiču sama, autorstvo izvedenih objekata postaje suštinski jako upitno iako se vrlo često samo vraća i potvrđuje (kao naprimjer Muzej Macura na Dunavu).

S obzirom na sve ovo, pokušava da napravi inverziju i da nova tumačenja stvaranju i konačnim djelima. Ekstremnom redukcijom elemenata u kojoj čak i minimalizam postaje nevidljiv i u prvom planu koncepta ističe se nearhitektura.





Ona koja svojim fleksibilnim mogućnostima, nevidljivim prisustvom „samo“ podstiče i upućuje na socijalne razmjene različitih razmjera, stvarajući socijalne i prostorne interakcije uz osnovnu misao da je: „Biće kuće koje je neuhvatljivo, neizrecivo, objašnjeno pjesmom, nekim predmetom ili sl.“.